Skattar, kvaðir og útflutningsland ráða miklu um bensínverð á Íslandi.
Í umræðu um bensínverð hafa ASÍ o.fl. vísað til þróunar heimsmarkaðsverðs og fullyrt að íslenskir neytendur njóti ekki ávinnings af lækkun þess. Greining skrifstofu SVÞ – Samtaka verslunar og þjónustu leiðir annars vegar í ljós að stór hluti eldsneytisverðsins hefur lítil eða engin tengsl við þróun heimsmarkaðsverðs og hins vegar að algengt er að ekki sé miðað við raunveruleg innflutningsgögn.
Skattar og gjöld ráða stórum hluta verðsins
Stór hluti bensínverðs á Íslandi er fastur og ákvarðaður af Alþingi í formi skatta og gjalda – almennt og sérstakt bensíngjald, kolefnisgjald og virðisaukaskattur. Þessir liðir nema í dag 135 kr. á hvern bensínlítra. Sé miðað við að íblöndun sé um 10% af bensínlítranum þá nema skattar og gjöld 42% af dæluverði hvers lítra og breytast ekki þó heimsmarkaðsverð breytist *. Þvert á móti eykst hlutur ríkisins í % af dæluverði ef innkaupsverð eldsneytis lækkar.
Bensín kemur frá Noregi – ekki New York
Nær allt innflutt bensín hefur komið frá Noregi, ekki New York höfn. Af upplýsingum frá Hagstofu Íslands má leiða að innflutningsverð á blýlausu bensíni frá Noregi í íslenskum krónum lækkaði um 3,5% frá janúar til júní á þessu ári. Það styður lítt ályktun ASÍ um lækkun sem nemur 13,7% vegna styrkingar krónunnar.
Stóra spurningin
Það vekur sérstaka athygli að útreikningar ýmissa aðila, þ. á m. ASÍ, virðist ekki taka mið af gögnum sem liggja fyrir, eru birt opinberlega og endurspegla raunverulegan innlendan kostnað.
„Það gerist reglulega og er hluti af veruleika atvinnurekenda og neytenda að þráttað sé um verðlagningu og örugglega er slík umræða holl m.t.t. samkeppni. Eigi umræðan að vera til framdráttar hlýtur hins vegar að vera lykilatriði byggt sé á haldgóðum gögnum. Af upplýsingum sem Hagstofan birtir sést að bensín á Íslandi hefur nær alfarið verið flutt inn frá Noregi og af þeim má einnig leiða að innkaupsverð í íslenskum krónum lækkaði um 3,5% frá janúar til og með júní – sem styður ekki 13,7% lækkun vegna gengisáhrifa eins og gefið hefur verið til kynna. Ef horft er fram hjá slíkum gögnum verður niðurstaðan varla rétt. Við teljum mikilvægt fyrir umræðuna að miðað sé við haldbærar upplýsingar.“ segir Benedikt S. Benediktsson, framkvæmdastjóri SVÞ.
_____________
* Í útreikningunum er miðað við að útsöluverð á bensín sé 290 kr. á hvern lítra. Fjárhæðin inniheldur virðisaukaskatt sem lagður er á skatta og gjöld en ekki virðisaukaskatt sem lagður er á breytilegan kostnað s.s. innkaupsverð og álagningu.