Í samtali við mbl.is á milli jóla og nýárs, sagði Margrét Sanders, formaður SVÞ, að kaupmenn hafi fundið áhrif kjaradeilnanna snemma.
Sjá má umfjöllunina á vef mbl.is hér: https://www.mbl.is/frettir/innlent/2018/12/27/finna_fyrir_ahrifum_kjaradeilna/
Andrés Magnússon skrifar í Kjarnann, 29. desember sl.:
Fyrirtæki í verslun og þjónustu standa nú frammi fyrir meiri og stærri breytingum í öllu rekstrarumhverfi sínu, en nokkru sinni fyrr. Breytt neysluhegðun aldamótakynslóðarinnar (e. X and Y generation) og breytt krafa hennar til þjónustu hvers konar mun hafa og hefur raunar þegar haft í för með sér miklar breytingar í verslun og þjónustu. Breytingar þessar gerast svo hratt að menn mega hafa sig allan við að fylgjast með og óhætt er að fullyrða að breytingarnar munu gerast á enn meiri hraða á allra næstu árum. Það er nákvæmlega ekkert sem bendir til annars.
En hvaða breytingar eru handan við hornið? Það eru fjölmörg stór viðfangsefni sem fólk í þessum atvinnugreinum stendur nú frammi fyrir. Meðal annars má nefna:
Allt eru þetta mál sem þegar eru ofarlega í umræðunni innan verslunar- og þjónustugeirans í nágrannalöndum okkar. Fyrir fyrirtæki í verslun og þjónustu á Íslandi er lífsspursmál að vel með þróuninni og aðlaga sig að þessari nýju tækni og þessum stóru breytingum til að viðhalda samkeppnisstöðu sinni.
Allt þetta leiðir okkur svo að því stóra og aðkallandi máli; Hvernig er menntakerfið okkar í stakk búið að takast á við þann nýja veruleika sem við blasir? Þær breytingar sem hér hafa verið gerðar að umræðuefni munu kalla á breytta hugsun og breytt vinnubrögð innan menntakerfisins svo búa megi starfsfólk framtíðarinnar undir nýjan veruleika. Og menntakerfið verður að bregðast strax við, ekki eftir tvö ár eða tíu, því tækniþróunin í atvinnulífinu geysist áfram á ógnarhraða.
Rétt viðbrögð menntakerfisins við þeim breytingum sem við blasa, skipta sköpum um það hvernig íslenskum fyrirtækjum í verslun og þjónustu mun reiða af í þeim breytta veruleika sem við blasir. Þarna verða allir að stefna í sömu átt, stjórnvöld, samtök atvinnurekenda og samtök launþega. Þetta er hin stóra áskorun sem við blasir í upphafi árs 2019.
Í dag, 20. desember, birtist eftirfarandi grein eftir Andrés Magnússon, framkvæmdastjóra SVÞ, í Morgunblaðinu:
Tekjur sveitarfélagana af fasteignasköttum hafa aukist gífurlega á undanförnum árum. Nú er svo komið að aldrei í sögunni hafa sveitarfélögin á Íslandi haft jafnmiklar tekjur á hvern íbúa af þessum skattstofni. Að meðaltali greiðir hver Íslendingur 70% meira í fasteignaskatt á árinu 2018 en hann gerði fyrir tuttugu árum. Fasteignaskattarnir eru ekki aðeins háir í sögulegu samhengi, heldur eru þeir einnig mun hærri en í þeim löndum sem við berum okkur oftast saman við. Fasteignaeigendur greiða þessi árin um 1,5% af vergri landsframleiðslu í fasteignaskatta, en það er næstum því tvöfalt hærra hlutfall en meðaltalið í hinum ríkjum Norðurlandanna.
Flest sveitarfélög með hámarksálagningu
Samkvæmt lögum er hámarksálagning fasteignaskatts á atvinnuhúsnæði 1,65% af fasteignamati. Langflest sveitarfélögin nýta sér þetta hámark, en eins og staðan er núna er vegin meðalskattprósenta fasteignaskatts einungis 0,02% frá mögulegri hámarksálagningu. Hún hefur farið hækkandi á síðustu árum þar sem fleiri sveitarfélög hafa fært skattprósentuna upp í leyfilegt hámark.
Reykjavík sker sig úr
Þó að flest sveitarfélög nýti sér lagaheimildina til hins ýtrasta, sker Reykjavíkurborg sig úr, þar sem rúmlega helmingur af heildarverðmæti atvinnuhúsnæðis á landinu er í höfuðborginni. Reykjavík leggur eins háa fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði og lög leyfa. Því rennur meirihluti þeirra skatta sem innheimtir eru á landinu í formi fasteignaskatts til borgarsjóðs Reykjavíkur.
Áhrif á leiguverð atvinnuhúsnæðis
Hin gífurlega hækkun fasteignaskatta undanfarin ár, samhliða mikilli hækkun fasteignamats, hefur þegar haft veruleg áhrif á leiguverð atvinnuhúsnæðis til hækkunar. Fasteignaskattarnir hafa mjög íþyngjandi áhrif á rekstur fasteignafélaganna og hafa þar með leitt af sér verulega hækkun á leiguverði atvinnuhúsnæðis. Áhrif þessa eru augljóslega mest í Reykjavík, þar sem stærstur hluti atvinnuhúsnæðisins í landinu er.
Hin aðkallandi spurning er því þessi: Vilja borgaryfirvöld stuðla að bættu rekstrarumhverfi fyrirtækjanna í borginni, með myndarlegri lækkun fasteignaskatta? Ef þau með athöfnum sínum svara spurningunni neitandi, eru borgaryfirvöld að senda þau skilaboð að fyrirtæki skuli frekar hasla sér völl utan höfuðborgarinnar, eigi þau kost á slíku.
Margrét Sanders, stjórnaformaður SVÞ, var í morgunútvarpi Rásar 2 í morgun, 18. desember þar sem hún ræddi um auglýsingar VR með Georg Bjarnfreðarson í aðalhlutverki.
Margrét segir að í auglýsingunni séu atvinnurekendur teiknaðir upp sem vonda fólkið. „Að atvinnurekendur ætli sér að fara illa fólk, að þeim þyki ekki vænt um fólkið sitt, að atvinnurekendur vilji græða sem mest og henda fólkinu út í hafsauga, þarna fara menn of langt og það er það sem okkar fólk er bara mjög reitt yfir.“
Margrét segir að það myndi eitthvað heyrast í VR ef Samtök verslunar og þjónustu færu að tala um að starfsmenn væru að stela úr verslunum. „Við erum að tala um glæpastarfsemi.“
Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri SVÞ var í viðtali í beinni í kvöldfréttum RÚV, mánudagskvöldið 17. desember. Í viðtalinu ræðir Andrés meðal annars aukningu jólaverslunar í nóvember og verslun ferðamanna í miðbænum.
Í dag, 17. desember, birtist eftirfarandi grein eftir Andrés Magnússon, framkvæmdastjóra SVÞ og Margréti Sanders stjórnarformann, í Morgunblaðinu:
Traust og trúnaður er hin almenna regla í samskiptum vinnuveitenda og starfsfólks. Það er sem betur fer alger undantekning þegar samskipti þessara aðila eru á hinn veginn. Enda er það ein meginforsendan fyrir farsælum og árangursríkum atvinnurekstri að samskipti vinnuveitandans og starfsfólks hans séu byggð á trúnaði og trausti, þ.e. gagnkvæmri virðingu. Fullyrða má að atvinnurekendur upp til hópa, hvort sem þeir eru starfandi í verslun, þjónustu eða öðrum atvinnugreinum, leggi sig fram um að hafa þessi samskipti á sem bestan veg.
Þær sjónvarpsauglýsingar frá VR sem birtast þessa dagana eru að mati SVÞ fjarri öllum raunveruleika um það hvernig vinnuveitendur umgangast starfsfólk sitt. Það handrit að mannlegum harmleik sem sett er á svið á kómískan en um leið gildishlaðinn hátt er verulega vandmeðfarið og ekki til þess fallið að gera gaman að. Við þekkjum a.m.k. ekki þann vinnuveitanda sem vill misbjóða starfsfólki sínu á þann veg sem þar er lýst. Þó að mörgum þyki þessar auglýsingar með þeim hætti að þær nái að kitla hláturtaugar hjá fólki er undirtónn þeirra og þau skilaboð sem þær senda mjög alvarleg árás á atvinnurekendur almennt. Ef kaupmaðurinn á horninu, sem er aðalpersónan í auglýsingunum, er gott dæmi um „skúrkinn“ á íslenskum vinnumarkaði þá er sú lýsing okkur mjög framandi. Í það minnsta væri áhugavert að þeir aðilar sem standa að slíkri aðför standi keikir með staðreyndir að vopni í stað almennra alhæfinga um atvinnurekendur upp til hópa.
Hafa skal það sem sannara reynist en SVÞ hafa á undanförnum árum lagt sig fram við að eiga gott samstarf við VR á sem flestum sviðum. Þetta samstarf á ekki hvað síst að stuðla að bættri starfs- og endurmenntun félagsmanna VR, enda hafa báðir aðilar litið svo á að með því verði hinn almenni starfsmaður búinn undir þær miklu breytingar sem fyrirsjáanlegar eru í verslun og þjónustu á allra næstu árum. Breytt starfsumhverfi verslunar- og þjónustufyrirtækja kallar óhjákvæmilega á breyttar kröfur um hæfni starfsfólks.
Við lítum svo á að kröftum SVÞ og VR verði mun betur varið í að vinna í sameiningu við að takast á við þær miklu áskoranir sem eru framundan í stað þess að munnhöggvast um veruleika sem er flestum mjög fjarlægur. SVÞ mun a.m.k. leggja sig fram um að hafa samskiptin á þeim nótum og áfram hvetja sitt fólk til að hlúa vel að starfsfólki sínu og byggja upp gagnkvæmt traust vinnuveitanda og starfsfólks. Það er von SVÞ að VR sjái hag síns fólks að sama skapi betur borgið með því að tryggja slíkan framgang síns fólks í stað þess að mála upp þá hræðilegu mynd af framandi vinnusambandi sem auglýsingar undanfarið hafa teiknað upp.