landbúnaður Archives - SVÞ - Samtök verslunar og þjónustu

Verkin vega þyngra en orðin

20/12/2019 | Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum, Stjórnvöld, Verslun

Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri SVÞ, skrifar í Kjarnann í dag, föstudaginn 20. desember:

Við lestur greinar sem framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda (FA) skrifaði í Kjarnann í gær kemst maður ekki hjá því að álykta sem svo að hann hafi fundið til sviða við lestur greinar minnar í Morgunblaðinu 19. desember sl. Meðal annars sakar framkvæmdastjórinn mig um „að skrifa gegn betri vitund“, fara með „rökleysu“ og jafnvel aðhyllast lagabreytingar sem muni leiða af sér vöruskort. Í greininni reifar framkvæmdastjórinn efni umsagna FA um umrætt lagafrumvarp ráðherra um breytingu á ýmsum lagaákvæðum um tollkvóta fyrir innfluttar landbúnaðarafurðir og bendir á eitt og annað sem þar hafi komið fram máli sínu til stuðnings.

Hugsanlega var meginefni greinar minnar frá 19. desember sl. ekki nógu skýrt í huga framkvæmdastjórans og því tel ég rétt að koma útskýringu á framfæri.

Það ætti öllum að vera ljóst að breytingar á regluverki sem snertir búvöruframleiðslu með einum eða öðrum hætti eru viðkvæmar og erfiðar viðfangs. Hagsmunir bænda og búgreina njóta jafnan ríks stuðnings meðal þingmanna. Af þeim sökum hafa verið tekin afar stutt skref í átt sem gagnast gæti neytendum. Það er ekki annað hægt en að ætla að þessu hafi framkvæmdastjórinn gert sér grein fyrir.

Það væri hægt að eyða mörgum orðum í umfjöllun um hvort mikill munur sé á afstöðu FA og SVÞ til einstakra atriða lagafrumvarps ráðherra. Til að mynda lýstu SVÞ einnig efasemdum um niðurstöðu starfshóps um úthlutun tollkvóta landbúnaðarráðherra og töldu tillögu fulltrúa Neytendasamtakanna mun betri en sú sem endaði í frumvarpinu. Þá hafa SVÞ jafnframt lýst því yfir að árstíðarbundin og föst úthlutun tollkvóta fyrir tilteknar vörur gæti ekki orðið óbreytanleg og varanleg lausn. Slík umfjöllun eða samanburður mundi hins vegar ekki bæta neinu við. Ástæðan er sú að grundvallarmunurinn á afstöðu SVÞ og FA til lagafrumvarps ráðherra birtist einfaldlega ekki í umsögnum eða annarri opinberri umfjöllun heldur í gjörðum FA. Þrátt fyrir að FA hafi, líkt og SVÞ, síst talið frumvarpið gallalaust viðurkennir framkvæmdastjórinn það beinlínis í grein sinni að neytendur munu hið minnsta njóta tímabundins ávinnings af því breytta útboðsfyrirkomulagi tollkvóta sem nú hefur verið lögfest. SVÞ taldi að með því væri stigið skref í rétta átt þó vissulega hefði skrefið mátt vera annað og stærra. Umsögn FA um frumvarpið verður í ljósi greinar framkvæmdastjórans ekki skilin öðruvísi en að félagið hafi alfarið hafnað því skrefi. Lokahnykkinn rak FA svo með þátttöku í yfirlýsingu sem framkvæmdastjóranum gat ekki dulist að mundi valda vatnaskilum. Enda fór svo að meiri hluti atvinnuveganefndar setti fram tillögur sem styttu skrefið enn meira en ráðherra lagði upp með. Við það tilefni gaf framsögumaður málsins, alþingismaðurinn Halla Signý Kristjánsdóttir frá sér yfirlýsingu þar sem eftirfarandi kom m.a. fram:

„[…] undirrituð fullyrðir að þær gagnrýniraddir sem bárust frá ólíkum hagsmunasamtökum bænda, félagi atvinnurekanda og neytendasamtökunum fengu framsögumann málsins til að taka í handbremsuna en með seiglunni og góðs stuðnings þingflokksins náðist að koma þeim í höfn.“

Þrátt fyrir alla ágallana á lagafrumvarpi ráðherra var það eindregin skoðun SVÞ að á heildina litið mundi samþykkt þess skila neytendum ábata. Mat ráðherra var að sá ábatinn gæti numið 240–590 milljónum króna á ári. SVÞ hafði ekki forsendur til að rengja það mat og ekki verður séð að það hafi FA heldur gert. Slíkur ábati hefði vissulega ekki verið nein himnasending en þó skref í rétta átt.

Nú hefur Alþingi fengið frumvarpinu lagagildi og virðist yfirlýsing FA hafa átt ríkan þátt í því að neytendaábatanum var að miklu leyti varpað fyrir róða.

Það var í framangreindu samhengi sem ég leyfði mér að vísa til svohljóðandi kínversks málsháttar í grein minni hinn 19. desember sl.: Það heyrist jafnan meira í því sem þú gerir en í því sem þú segir. Í efnissamhengi greinarinnar var merkingin sú að það skiptir í raun ekki máli þó þú berjist opinberlega fyrir tilteknum sjónarmiðum ef gjörðir þínar bera vott um að annarskonar hagsmunir ráði för.

Umfjöllun í Kjarnanum um tollkvótamálið

20/12/2019 | Fréttir, Í fjölmiðlum, Stjórnvöld, Verslun

Í Kjarnanum þann 19. desember birtist enn frekari umfjöllun um tollkvótamálið í framhaldi af grein Andrésar Magnússonar, framkvæmdastjóra SVÞ, í Morgunblaðinu sama dag. Umfjöllunina má lesa hér: https://kjarninn.is/frettir/2019-12-19-breytingar-hindradar-sem-hefdu-faert-neytendum-hundrud-milljona-abata/

Sérhagsmunir fá stuðning úr óvæntri átt

20/12/2019 | Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum, Stjórnvöld

Eftirfarandi grein eftir Andrés Magnússon, framkvæmdastjóra SVÞ, birtist í Morgunblaðinu fimmtudaginn 19. desember sl.:

Eitt af síðustu verkum þingheims fyrir jólafrí var að samþykkja lög um breytingu á ýmsum lagaákvæðum um tollkvóta fyrir innfluttar landbúnaðarafurðir. Helsta markmið frumvarpsins var að koma úthlutunarreglum tollkvótanna í það horf að verð innfluttra landbúnaðarvara gæti lækkað, íslenskum neytendum til hagsbóta. Vegna þeirra lagareglna sem gilt hafa hingað til hafa neytendur ekki notið markverðs ábata af innfluttum landbúnaðarvörum, jafnvel þó að þær megi í sumum tilvikum flytja inn á lægri tollum en ella. Frumvarpið hafði alla burði til að breyta þessari stöðu, bæði hvað varðar úthlutunaraðferðir og opnunartímabil tollkvóta fyrir vörur sem hér hefur oft og tíðum skort. SVÞ lýsti yfir stuðningi við frumvarpið þar sem með samþykkt þess hefði verið stigið skref í rétta átt.

Þegar leið að því að frumvarpið yrði afgreitt úr þingnefnd, gerðist sá fáheyrði atburður að ellefu félög hagsmunaaðila ályktuðu gegn frumvarpinu. Fyrir utan Bændasamtök Íslands og ýmis aðildarfélög þeirra, stóðu að ályktuninni Félag atvinnurekenda og Samtök iðnaðarins. Til grundvallar ályktuninni voru færð afar mótsagnakennd rök, þ.e. að finna þyrfti málinu heppilegri farveg, m.a. til að bregðast við mögulegum frávikum sem alltaf kunna að koma upp í búvöruframleiðslu, sem háð er veðurfari og öðrum ytri aðstæðum. Neytendasamtökin sáu góðu heilli að sér og drógu þátttöku sína í ályktuninni til baka. Þingheimur skákaði í skjóli þessa atburðar og gerði víðtækar breytingar sem taka mjög mið af sérkröfum innlendra framleiðenda og eru alfarið á kostnað neytenda.

Maður hefði nú að fyrra bragði ekki búist við að samtök á borð við Félag atvinnurekenda og Samtök iðnaðarins sem, í orði kveðnu a.m.k., haldið hafa á lofti sjónarmiðum viðskiptafrelsis og frjálsrar samkeppni, sameinist um að leggja stein í götu frumvarps, sem hafði það að raunverulegu markmiði að færa íslenskum neytendum ábata upp á fleiri hundruð milljónir króna á ári.

Það er til kínverskur málsháttur sem segir: Það heyrist jafnan meira í því sem þú gerir en í því sem þú segir. Vörslumenn sérhagsmuna leynast greinilega víðar en margur heldur.

Sérhagsmunir landbúnaðarins – stuðningur úr óvæntri átt!

09/12/2019 | Fréttatilkynningar, Fréttir, Stjórnvöld

Eftirfarandi fréttatilkynning var send á fjölmiðla 9. desember 2019:

Um miðjan nóvember s.l. lagði sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra fram lagafrumvarp á Alþingi sem felur í sér róttækar breytingar á fyrirkomulagi úthlutunar tollkvóta fyrir innfluttar landbúnaðarvörur. Með frumvarpinu vill ráðherra m.a. færa neytendum ábata í formi lægra smásöluverðs tiltekinna matvara.

Sterkar líkur eru á að þær breytingar sem ráðherra hefur mótað og endurspeglast í frumvarpinu muni lækka verð á innfluttum landbúnaðarafurðum, neytendum til hagsbóta.

Atvinnuveganefnd Alþingis hefur fjallað um frumvarpið að undanförnu. Frumvarpið virðist vandað og m.a. fengu allir helstu hagsmunaðilar að koma sínum sjónarmiðum að á undirbúningsstigum þess. Ekkert benti því til annars en að málið hlyti fremur hefðbundna afgreiðslu. Í síðustu viku, degi fyrir áætlaðan afgreiðsludag atvinnuveganefndar, átti sá fáheyrði atburður sé stað að ellefu félög hagsmunaaðila ályktuðu gegn frumvarpinu. Fyrir utan Bændasamtök Íslands og ýmis aðildarfélög þeirra stóðu að ályktuninni Félag atvinnurekenda, Neytendasamtökin og Samtök iðnaðarins. Til grundvallar ályktuninni voru færð afar óljós rök, þ.e. að finna þyrfti málinu heppilegri farveg, m.a. til að bregðast við mögulegum frávikum sem alltaf kunna að koma upp í búvöruframleiðslu, sem háð er veðurfari og öðrum ytri aðstæðum.

Það kemur vægast sagt mjög á óvart að samtök á borð við Félag atvinnurekenda, Samtök iðnaðarins og Neytendasamtökin sameinist um að leggja stein í götu lagafrumvarps sem hafði það að raunverulega markmið að færa íslenskum neytendum ábata sem numið getur fleiri hundruðum milljóna króna á ári.

Samtök verslunar og þjónustu skora á atvinnuveganefnd Alþingis að afgreiða frumvarpið til 2. umræðu á Alþingi, eftir atvikum án breytinga, og tryggja því þannig eðlilegan þinglegan framgang. Því verður ekki trúað að óreyndu að Alþingi láti mótsagnakennd rök þröngs sérhagsmunahóps, sem hefur hlotið stuðning úr óvæntri átt, stöðva framgang lagafrumvarps sem hefur það raunhæfa markmið að færa íslenskum neytendum ábata sem lengi hefur verið kallað eftir.