02/06/2022 | Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum, Stjórnvöld
Fasteignabóla, sem vafasamt er hvort innistæða sé fyrir, fær vart staðist.
Jón Ólafur Halldórsson, formaður Samtaka verslunar og þjónustu skrifar grein í Innherja í dag þar sem hann bendir m.a. á að það geti ekki talist eðlilegt að fasteignaskattur ráðist óheft af markaðsvirði eigna, ekki síst við það ástand sem nú ríkir á fasteignamarkaði.
Þá bendir Jón Ólafur einnig á að enn á ný beinist atyglin að þeirri lagaumgjörð sem gildir um fasteignaskatt. Fyrir það fyrsta getur það ekki talist eðlilegt að fasteignaskattur ráðist óheft af markaðsvirði eigna, ekki síst við það ástand sem nú ríkir á fasteignamarkaði. Að fasteignabóla, sem vafasamt er hvort innistæða er fyrir, hafi svo víðtæk áhrif á þennan skattstofn fær vart staðist. En það er þó fyrst og fremst skattprósentan sem aðkallandi er að breytist.
SMELLIÐ HÉR TIL AÐ LESA ALLA GREININA
01/01/2022 | Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum, Stafræna umbreytingin, Verslun, Þjónusta
Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu skrifar í KJARNANUM 1.janúar 2022
Áramótagrein mín í Kjarnanum fyrir ári síðan bar yfirskriftina „Stafrænt stökk til framtíðar“. Þar lýsti ég því að þrátt fyrir allt hefði árið 2020 ekki verið það annus horribilis fyrir verslunar- og þjónustufyrirtækin í landinu sem margir gerðu ráð fyrir. Covid tíminn hafði nefnilega í för með sér ýmsar jákvæðar hliðarverkanir, ekki síst fyrir þær sakir að æ fleiri hafa nú öðlast skilning á mikivægi stafrænna umbreytinga og þeim gífurlegu tækifærum sem þær skapa. Fundarhöld á netinu og stafrænir viðburðir hvers konar sem áður voru nær óhugsandi eru núna daglegt brauð, með tilheyrandi tíma- og orkusparnaði fyrir alla þá sem slíka fundi sækja. Svo ekki sé nú minnst á þau jákvæðu áhrif sem stafræn fundarhöld hafa haft á kolefnisspor þeirra sem slíka fundi sækja.
Á því ári sem senn líður höfum við hjá SVÞ áfram haldið á sömu braut og áður, trú þeirri staðföstu skoðun okkar að öflugt átak við að efla stafræna hæfni og stafræna þekkingu alls staðar í atvinnulífinu sé ein af frumforsendunum fyrir því að Ísland haldi stöðu sinni áfram meðal fremstu þjóða heims hvað lífskjör varðar. Gert var samkomulag milli stjórnvalda annars vegar og Samtaka verslunar og þjónustu, VR og Háskólans í Reykjavík hins vegar um að setja á laggirnar „Stafrænan hæfniklasa“ sem hefur það hlutverk að efla stafræna hæfni bæði í atvinnulífinu og á hinum almenna vinnumarkaði. Með þessu sameina stjórnvöld, atvinnurekendur í verslun og þjónustu, launþegahreifing og háskólasamfélagið krafta sína í þessu efni. Stafræni hæfniklasinn hefur þegar hafið starfsemi sína.
Ísland áfram samkeppnishæft
Það er mikið í húfi að vel takist hér til. Til þess að Ísland verði áfram samkeppnishæft og íslensk fyrirtæki geti veitt hinum stóru alþjóðlegu fyrirtækjum samkeppni, verður þekking á stafræna sviðinu að taka stökk fram á við. Við erum þegar langt á eftir samanburðarþjóðum okkar í þessum efnum. Í stjórnarsáttmála nýrrar ríkisstjórnar er heill kafli um stafrænar umbreytingar þar sem m.a. segir að ríkisstjórnin hafi einsett sér að Ísland verði meðal allra fremstu þjóða á sviði stafrænnar tækni og þjónustu og að lögð verði áhersla á að styrkja stafræna hæfni fólks og getu þess til að leggja gagrýnið mat á upplýsingar. Óneitanlega hefði verið gaman að sjá í stjórnarsáttmálanum sterkar kveðið að orði um efla menntakerfið til þess að gera því kleift að bæta stafræna hæfni á öllum sviðum samfélagsins. Það er algert lykilatriði að menntakerfið í heild sinni taki þessi mál föstum tökum og efli færni kennara til að miðla þekkingu á þessu sviði til nemenda. Það verður eitt af stóru verkefnum nýhafins kjörtímabils að vinna þeim málum framgang.
Fordæmalausar breytingar
Allt þetta sýnir þær hröðu breytingar sem við nú upplífum, breytingar sem eru algerlega fordæmalausar, svo notað sé það margþvælda orð. Það er ákveðinn vendipunktur að eiga sé stað í öllu viðskiptaumhverfinu. Nýjar og áður óþekktar aðferðir til að ná til viðskiptavinarins spretta upp með reglulegu millibili, þar sem hægt er að fylgjast með neysluhegðun hvers einasta einstaklings af ótrúlegri nákvæmni. Aðferðir til að nálgast viðskiptavininn verða sífellt margbrotnari. Þær aðstæður sem mynduðust í heimsfaraldrinum hafa flýtt þessum breytingum svo um munar.
Stafrænt langstökk til framtíðar hlýtur að verða okkar svar.
Þegar litið er til ársins 2021 er ljóst að löngu þörf viðhorfsbreyting hefur átt sér stað í þeim málum. Á sama hátt er ljóst að betur má ef duga skal. Árið 2022 mun kalla á fleiri og stærri áskoranir í því efni og það sem er undir er hvernig við getum viðhaldið og tryggt samkeppnishæfni íslenskra fyrirtækja í þeirri sífellt harðnandi alþjóðlegu samkeppni sem þau eiga við að glíma. Hvorki meira né minna.
SMELLIÐ HÉR TIL AÐ NÁLGAST GREIN Á KJARNANUM
25/12/2021 | Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum, Stjórnvöld, Verslun, Þjónusta
Ár innfluttrar verðbólgu
Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri SVÞ skrifar á Vísi.is INNHERJI þann 25.desember 2021.
Eins og allir vita segir sagan okkur að verðbólga á Íslandi hefur jafnan verið hærri en í nágrannalöndum okkar. Svo ekki sé nú minnst á ástandið á sumum tímabilum síðustu aldar þegar verðbólgan var tugum prósenta hærri hér á landi en í helstu nágrannalöndum. Ástandið í þessum efnum var því fremur sérstakt á árinu 2021 þegar verðbólgan var hærri í Bandaríkjunum en hér á landi og litlu lægri í Þýskalandi, landi sem er þekkt fyrir flest annað en óstöðugt verðlag.
Áhrifin af Covid eru meginorsökin hérna, um það er ekki deilt.
Heimsmarkaðsverð á hrávörum, bæði til matvælaframleiðslu og til almennrar iðnaðarframleiðslu hafa rokið upp í verði. Ofan í kaupið hefur flutningskostnður milli heimsálfa margfaldast og við lok árs er þessi kostnaður orðinn þre- til fjórfalt hærri en hann var í upphafi ársins. Sú staðreynd að nær 30% af allri framleiðslu í heiminum er í Kína hefur leitt til þess að þessi hækkun á flutningskostnaði hefur smitast út í vöruverð um allan heim.
En af hverju þessi hækkun á flutningskostnaði?
Ástæðan er einkum sú að bæði markaðsaðilar og skipafélög sem sigla á leiðunum milli heimsálfa misreiknuðu áhrifin af Covid. Flestir áttu von á að eftirspurn eftir vörum og þjónustu myndi dragast saman, sem varð svo ekki raunin eins og berlega hefur komið í ljós. Skipafélög seldu flutningaskip í brotajárn, verslun hélst áfram öflug en fluttist að töluverðu leyti á netið. Það skapaði síðan ýmis tæknileg vandamál, þegar gífurlegt magn einstaklinga kaupir vörur á netinu og fær vörurnar sendar heim að dyrum.
Framleiðsluferlar hafa raskast, sem bein afleiðing af Covid, sem hefur haft þær afleiðingar að afhending vöru hefur seinkað og í verstu tilfellum leitt af sér vöruskort. Allt þetta hefur svo haft í för með sér hækkanir á vöru og þjónustu langt umfram það sem nokkur gat ímyndað sér. Það sem er nýtt fyrir okkur Íslendinga er að verðbólgan sem við höfum átt við að eiga er að verulegu leyti innflutt. Það vonda er að þar með er það utan áhrifasvæðis Seðlabankans að taka á þessari stöðu. Þau tæki sem bankinn hefur í vopnabúri sínu duga hér ekki.
Ekki er heldur hægt að hæla Samkeppniseftirlitinu í þessu sambandi sem hefur sett verulegar skorður við því hvernig hagsmunasamtök mega fjalla um þessi mál.
Það hefur verið áhugavert að fylgjast með umræðunni hér á landi, en það verður ekki komið tölu á hversu oft hefur verið fjallað um þessi mál á opinberum vettvangi.
Við sem höfum því hlutverki að gegna að gæta hagsmuna fyrir verslunar- og þjónustufyrirtækin í landinu höfum eftir megni skýrt það út í fjölmiðlum hvað liggi að baki þessu sérstaka ástandi. Ekki er annað að sjá en að skilaboð okkar hafi náð til alls almennings. Öðru máli hefur gegnt um fulltrúa verkalýðshreyfingar og Neytandasamtaka sem hafa reynt að gera lítið úr málinu og haldið því fram að afkoma í verslun sé með þeim hætti að öll fyrirtæki í greininni geti auðveldlega tekið þennan viðbótarkostnað á sig. Slíkt er auðvitað fjarri öllu lagi, þar sem ekki er hægt að yfirfæra afkomu örfárra fyrirtæka yfir á öll fyrirtæki í greininni. Ekki er heldur hægt að hæla Samkeppniseftirlitinu í þessu sambandi sem hefur sett verulegar skorður við því hvernig hagsmunasamtök mega fjalla um þessi mál.
Við lok árs er ekkert sem bendir til annars en að það ástand sem hér er lýst muni vara vel fram á næsta ár. Um það eru allir greiningaraðilar sammála. Því er hætt við að glíman við innflutta verðbólgu verði einnig ein af stóru áskorunum ársins 2022.
SJÁ HÉR GREININA Á VISI.IS
30/10/2021 | Fréttir, Greinar
Andrés Magnússon, framkvæmdastjóra SVÞ bendir á í grein sinni er birtist í Viðskiptablaðinu þann 30.október 2021 að þrátt fyrir fögur fyrirheit kosningar eftir kosningar er báknið alls ekkert á leiðinni burt, umsvif hins opinbera hafa aukist verulega og meiri tregða en nokkru sinni fyrr er á að fela einkafyrirtækjum verkefni sem betur eru komin þar en hjá hinu opinbera.
Starfsemi hins opinbera teygir anga sína inn á æ fleiri svið þjóðfélagsins. Ríkisrekin félög og stofnanir eru enn virkir þátttakendur á samkeppnismarkaði og eftirlitsstofnunum hefur hreint ekki fækkað á undanförnum árum.
Engu virðist skipta þó mörgum stofnunum reynist örðugt að sinna lögboðnu hlutverki sínu með ásættanlegum hætti.
Áfram skal haldið og ekki slegið af.
18/08/2021 | Faggildingarstofur, Fréttir, Greinar, Í fjölmiðlum
Benedikt Benediktsson, lögfræðingur SVÞ, skrifar á Vísi þann 16. ágúst:
Hinn sérvitri ég nær klökknaði af gleði þegar fjármála- og efnahagsráðuneytið birti lykiltölur um rekstur hins opinbera á vefsíðunni opinberumsvif.is. Upplýsingarnar vekja upp ýmsar spurningar um breiðu línurnar og ég sá t.d. á fésbókinni að spurt var hvort sjávarútvegurinn gæti ekki lagt meira af mörkum svo lækka mætti verð á áfengi (innskot: Mér sýnist netverslanabransinn vera að takast á við það verkefni). Þó mér finnist upplýsingarnar frábærar segja þær bara hluta af sögunni. Með því að skoða einvörðungu þessa tilteknu heimasíðu er t.d. hægt að álykta sem svo að útgjöld ríkisins séu í góðu horfi. Hver vill ekki leggja sem mest fjármagn í heilbrigðismál, öldrun, menntamál, o.s.frv.? Eins og hagsýnir heimilisrekendur þekkja skiptir hins vegar ekki síst máli hvernig fjármununum er eytt.
Kjólar og borvél
Þegar reikningarnir ógna fjárhag heimilisins hef ég spurt konuna hvort hún hafi hreinlega rými í fataskápnum fyrir nýja kjóla. Svör hennar felast oftlega í hvössum ábendingum, t.d. á þá leið að ég hafi nýverið keypt flottustu gerð af borvél. Slík svör virka um stund en leysa þó ekki aðsteðjandi vanda. Vísitölufjölskyldan skammast sín, segir svo upp áskriftinni af mogganum, dregur úr föndri og fatakaupum og reynir að sannfæra sjálfa sig um að það sé aðeins stigsmunur á lambahakki og lambasteik. Að ætla sér að skoða nákvæmlega hvernig ríkið eyðir fé er hins vegar ekki fyrir meðalmenni. Það þarf að snæða skepnuna bita fyrir bita. Heildarmáltíðin yrði hins vegar jafnvel svo löng að meðlimum vísitölufjölskyldu mundi ekki nægja lífaldurinn til. Undir lokin yrði verulega hætt við ofneyslu matarvíns og samfara kæruleysi, djammviskubit daginn eftir. En reynum þetta. Ég byrja smátt.
Litli bitinn
Á síðasta ári hafði Vinnueftirlit ríkisins 1.020,3 millj. kr. til að sinna verkefnum sínum. Unnin voru 68,6 ársverk hjá stofnuninni og kostaði því hvert þeirra tæplega 14,9 millj. kr. En í hvað fóru peningarnir? Flestir vita af vinnueftirliti og þekkja e.t.v. gagnsemi þess lauslega. Vinnueftirlitið heimsækir vinnustaði, metur aðstæður, m.a. með tilliti til heilsu starfsmanna, og passar m.a. að vinnuveitendur hafi undirbúið ýmsar öryggisráðstafanir. Nánari skoðun gefur til kynna að Vinnueftirlitið afli tekna og hvaða koma þær? Nærtækast er að átta sig á því með því að skoða verðskrá stofnunarinnar. Í fyrsta hluta verðskrárinnar er að finna gjöld fyrir skráningu og eftirlit með virkni ýmiskonar véla og tækja og fyrir þjónustu við ýmiskonar mælingar og prófanir. Í öðrum hluta er að finna gjöld fyrir námskeið, m.a. til réttinda til að nota vinnuvélar. Í þriðja þættinum er að finna gjöld fyrir fyrirlestra, mælingar og viðurkenningu á erlendum réttindum. En þá vaknar sú spurning hvort þetta sé allt nauðsynlegt?
Trjónukrabbinn
Eftirtektarsamur maður hélt því einu sinni fram að trjónukrabbinn, „framundan þeim veraldarútnánara sem Dalasýsla er“, væri af stjarnfræðilegri stofnstærð. Kallaði hann eftir rannsókn dýrðarmanna fyrir sunnan á dýrinu og vildi „fá plögg, með línuritum og prósentum, svo sem í eina stresstösku til að birja með“.
Voru kjólarnir og borvélin óþarfakaup?
Nú er ég svo heppinn að stresstaska með plöggum er fyrirliggjandi og ég get stytt mér leið að svari. Æðsti eyðslugagnrýnandi ríkisheimilisins hefur ítrekað tjáð sig og um það má t.d. lesa hér og hér:
Ríkisendurskoðun telur að stofnunin ætti að einbeita sér að tilteknum kjarnaþáttum, þ.e. stjórnsýslu og leiðandi verkefnum á sviði vinnuverndar, en láta öðrum sem mest eftir sérhæfða þjónustu og ráðgjöf um vinnuvernd. [L]eggur Ríkisendurskoðun til að kannað verði hvort flytja megi hluta vinnuvélaeftirlits stofnunarinnar til faggiltra skoðunarstofa og stjórnsýslu þess til [Samgöngustofu]. Hér er m.a. átt við eftirlit með farandvinnuvélum, tækjum sem áföst eru bifreiðum og öðrum hjólatækjum sem aka utandyra, og er um margt hliðstætt bifreiðaeftirliti. Að mati Ríkisendurskoðunar gæti slíkt fyrirkomulag orðið bæði hagkvæmara og skilvirkara en það sem nú tíðkast og auk þess hentugra fyrir þá sem notfæra sér þjónustuna. […]
Ríkisendurskoðun telur að samþætting Vinnueftirlitsins á eftirliti, fræðslu og ráðgjöf sé óheppileg. […].
Þarna hefur einhver verið í því hlutverki að benda á kjólana og fyllt heila stresstösku af plöggum. Ég sé ekki betur en að fagráðherrann hafi í kjölfarið bent á borvélina. Lítið virðist hins vegar hafa gerst.
Er ég virkilega sá eini sem skammast mín undir svona kringumstæðum?
24/06/2021 | Flutningasvið, Fréttir, Greinar, Umhverfismál
Benedikt S. Benediktsson lögfræðingur SVÞ
Trukkur, samkvæmt orðabók, er stór og kraftmikill vörubíll. Trukkar eru okkur mikilvægir þó flest okkar leiði hugann sjaldnast að þeim. Trukkar eru ekki bara öskubílar, olíubílar og mjólkurbílar heldur flutningabílar sem færa vörur milli staða. Trukkar færa t.d. matinn í verslanirnar, byggingarefnið á byggingastað og fiskinn í útflutning. Sérstakir trukkar flytja túrista en eru þá kallaðir rútur, sem væntanlega á að vísa til dálítils kassa af öli. Í þessu ljósi má t.d. ímynda sér að heiti trukksins, sem er frábær réttur á matseðli Gráa Kattarins, vísi til gagnsemi trukksins enda er hann samansettur úr fjölmörgum hráefnum og fullnægir daglegum þörfum afar vel. Það er sennilega ekki tilviljun að þegar rætt er um að taka eitthvað með trukki er gjarnan skírskotað til þess að gera eitthvað að afli, almennilega, fara alla leið.
Tökum það með trukki
Stjórnvöld hafa sett fram afar metnaðarfull markmið í loftslagsmálum. Í gildandi aðgerðaáætlun er m.a. fjallað um hvernig megi draga úr losun koltvísýrings í samgöngum. Ein af aðgerðunum snýr að því hvernig draga megi úr losun í þungaflutningum innanlands, m.ö.o. hvernig tökum við trukkana með trukki án þess að missa trukkið.
Trukkaland
Hér á landi eru margir trukkar í notkun miðað við höfðatölu eða a.m.k. finnst mér rökrænt að álykta á þennan hátt. Samkvæmt Wikipedíu er Ísland 16. stærsta ríki heims, miðað við höfðatölu. Ef íbúaþéttleiki á Íslandi væri hinn sami og í Mónakó byggju hér tæplega 2 milljarðar Íslendinga. Ef íbúaþéttleiki í Mónakó væri hinn sami og hér á landi byggju þar 8 manns. Ef við gefum okkur að nokkuð margir trukkar séu í notkun í okkar stóra, strjálbýla, veðurbarða og mishæðótta landi, miðað við höfðatölu, má jafnframt álykta sem svo að fjarlægðir manna á milli kalli á töluverðan trukkaakstur.
Réttu trukkarnir
Nýverið keypti ég mér rafmagnsbíl. Kaupin voru ekki sérlega frumleg enda fer hver að verða síðastur að kaupa bensín- eða dísilbíl. Bílinn losar ekki gróðurhúsalofttegundir í akstri og nú kaupi ég eingöngu innlenda orku. Umskiptin voru einföld. Fólksbílar knúnir rafmagni eru vel þróaðir, framleiddir á nokkuð hagkvæman máta og hleðsluinnviðir til staðar, bæði heima hjá mér og víða um landið. En ekki eru allir eins. Hyggist eigandi trukks kaupa nýjan trukk, sem gengur fyrir öðru en dísilolíu, vandast málið. Valkostirnir eru fáir og þeir sem eru þó til staðar kosta svo heiftarlega mikið að kaupin ganga ekki upp. Þá er drægi sumra kostanna enn takmörkuð og flutningagetan óljós. Sé trukki stungið í samband er hætt við að það verði ekki margar innstungur eftir fyrir aðra.
Við þurfum öll á trukkunum að halda. Eigendur trukkanna vilja eiga trukka til að þjónusta okkur. Helst vilja þeir aka trukkunum á innlendri orku. Þar liggur vandinn því slíkir trukkar standa enn vart til boða en eru þó á leiðinni, í framtíðinni og vonandi þeirri nánustu. Að hanna og smíða trukk tekur mörg ár, jafnvel fyrir reyndustu menn, og þegar hann hefur verið smíðaður þarf að prófa hann við ýmsar aðstæður. Þar að auki þarf að koma upp tækjum til að koma orkugjafa á trukkinn, þ.e. hliðstæðu olíudælunnar.
Trukkar í loftslagsvísi atvinnulífsins
Hinn 23. júní var Loftslagsvísir atvinnulífsins gefinn út. Eins og önnur fyrirtæki hafa flutningafyrirtæki verulegan áhuga á að taka virkan þátt í orkuskiptum í samgöngum. Þegar kemur að akstri trukka á lengri leiðum virðist vetnisvæðing helsta lausnin framundan. Nokkrir trukkaframleiðendur eru að prófa sína trukka erlendis en það er enn nokkuð í að hægt verði að kaupa þá. Það er hins vegar ljóst að trukkarnir verða ekki bara dýrir í innkaupum heldur verður það töluvert vesen að fara að nota þá. Til dæmis vantar okkur fjölda vetnisstöðva.
Púslin í nýorkuveruleika trukka eru sannarlega mörg en það er búið að taka lokið af öskjunni. Wasgij-púslið blasir við, menn eru búnir að klóra sér svolítið í hausnum en eru sannfærðir um að þetta muni klárast.
Að lokum skora ég á Gráa köttinn að breyta nafninu á trukknum í vetnistrukkinn, svona til að taka af allan vafa.
Benedikt S. Benediktsson
lögfræðingur SVÞ
—
Greinin birtist fyrst á Vísi.is, fimmtudaginn 24. júní 2021.
Síða 3 af 16«12345...10...»Síðasta »
