11.2016 – Verðdýnamík

Samantekt
Að undanförnu hefur farið fram töluverð umræða um að sterk staða krónunnar undanfarin misseri skili sér illa til neytenda í formi
lægra vöruverðs á mörgum innfluttum vörum. Í því samhengi er borin saman verðlagsþróun einstakra vöruflokka m.t.t. styrkingu
krónunnar. Raunveruleikinn er talsvert flóknari en slíkur einfaldur samanburður gerir ráð fyrir þar sem horft er framhjá
veigamiklum þáttum sem hafa áhrif á vöruverð í landinu. Þessar aðferðir taka til dæmis ekki tillit til mögulegra áhrifa vegna
verðþróunar erlendra aðfanga, þróunar launakostnaðar, flutningskostnaðar, húsaleigu og annars kostnaðar sem hefur áhrif á
rekstur þessara fyrirtækja og þ.a.l. á verðþróun vara á innlendum markaði. Eins hafa breytingar á vsk talsverð áhrif. Til
samanburðar má benda á að vísitala innfluttra mat- og drykkjavara reiknuð án vsk lækkar um 5,1% borið saman við 1,54% án vsk
– þar sem vsk breyttist úr 7% í 11% þann 1.janúar 2015 er nauðsynlegt að taka tillit til slíkra breytinga.
Lykilorð: Verðþróun, launaþróun, kaupmáttur, vísitala neysluverðs, gengi

11.2016 – Verðdýnamík

Dagur helgaður fræðslu um mannréttindi barna

Dagur helgaður fræðslu um mannréttindi barna verður haldinn í grunnskólum og framhaldsskólum landsins í næsta mánuði. Tilgangurinn er að minna á barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna en sáttmálinn var undirritaður á allsherjarþingi SÞ 20. nóvember árið 1989.
Innanríkisráðherra, mennta- og menningarmálaráðherra og framkvæmdastjóri Barnaheilla hafa skrifað skólastjórnendum grunn- og framhaldsskóla og óskað eftir að fjallað verði um mannréttindi barna og mikilvægi þess að börn og fullorðnir þekki barnasáttmálann. Þegar nær dregur verða skólum sendar frekari upplýsingar og hugmyndir að viðfangsefnum og verkefnum sem hægt yrði að vinna að í tilefni dagsins. Einnig er bent á vefinn barnasattmali.is í þessu samhengi.

Verður 18. nóvember
Þar sem 20. nóvember ber uppá sunnudag hefur verið ákveðið að dagur helgaður mannréttindum barna verði föstudagurinn 18. nóvember.

Réttindi og skyldur vegna netsölu – félagsfundur 10. nóv. nk.

SVÞ boðar til félagsfundar  um réttindi og skyldur vegna sölu á netinu fimmtudaginn 10. nóvember nk. kl. 8.30 – 10.00 í Kviku, Húsi atvinnulífins, Borgartúni 35. Boðið verður upp á kaffi, te og með því frá kl. 8.15.

Á fundinum mun lögfræðingur Neytendastofu fara yfir ákvæði nýrra laga um neytendasamninga og hvaða breytingar þau hafa í för með sér frá lögum um húsgöngu- og fjarsölusamninga. Farið verður stuttlega yfir almenna upplýsingaskyldu seljenda samkvæmt lögunum en megináhersla verður lögð á að fara yfir skyldur seljenda og réttindi neytenda við fjarsölu og sölu utan fastrar starfsstöðvar.

Að undanförnu hefur sala á netinu færst í aukana og hafa verslanir í síauknum mæli tileinkað sér netverslanir í sinni starfsemi sem valmöguleika fyrir neytendur. Að mörgu þarf að hyggja þegar kemur að netverslun enda geta réttindi og skyldur verið mismunandi frá því sem á við um staðbundna verslun.

Fyrr á þessu ári voru samþykkt ný lög um neytendasamninga sem hafa það að markmiði að samræma reglur aðildarríkja EES-svæðisins um samninga utan fastrar starfsstöðvar seljanda, fjarsölusamninga, sölu- og þjónustusamninga og um hvaða atriði seljanda er skylt að upplýsa neytendur áður en slíkir samningar verða skuldbindandi af hálfu neytenda.

Oops! We could not locate your form.

Hvernig náum við til þeirra sem minnsta formlega menntun hafa?

Leitast er við að svara þessari spurningu á ráðstefnu þann 9. nóvember nk. sem Fræðslumiðstöð atvinnulífsins, NVL, Erasmus+, EPALE og Euroguidance ætla í sameiningu að standa fyrir.

Aðalfyrirlesarar eru Jaana Kettunen frá Jyväskylä Háskólanum í  Finnlandi og Peter Plant frá Háskólanum í Lillemhammer bæði sérfræðingar á sviði náms- og starfsráðgjafar.

Fundarstjóri er Guðbjörg Vilhjálmsdóttir prófessor. Drög að dagskrá.

Fyrirlestrar og umræður verða á ensku en þó er boðið upp á eina vinnustofu á íslensku. Þátttökugjald er 5.500 kr. Krækja í skráningu er HÉR

Ráðstefnan er hluti af þriggja daga tengslaráðstefnu á vegum Erasmus+ sem hefst 8. nóvember og lýkur þann 10. nóvember sjá nánar HÉR

Breytingar á persónuverndarlöggjöf

Breytingar hafa verið gerðar á evrópsku regluverki um persónuverndarlöggjöf, þ.e. annars vegar reglugerð um vernd einstaklinga í tengslum við vinnslu persónuupplýsinga og frjálst flæði slíkra upplýsinga og hins vegar að tilskipun um vernd einstaklinga í tengslum við vinnslu persónuupplýsinga hjá löggæslu- og dómsyfirvöldum. Er um að ræða umfangsmestu breytingar sem gerðar hafa verið á persónuverndarlöggjöfinni í tvo áratugi þar sem vernd persónuupplýsinga einstaklinga er tryggð enn frekar og munu reglurnar einnig efla hinn stafræna innri markað Evrópu. Þá mun tilskipun á sviði löggæslu og refsivörslu tryggja öryggi vinnslu persónuupplýsinga ásamt því að efla samvinnu löggæsluyfirvalda í Evrópu í baráttunni gegn hryðjuverkum og öðrum alvarlegum glæpum. Í samræmi við EES-skuldbindingar íslenska ríkisins ber að innleiða þessar breyttu reglur í innlendan rétt í maí 2018.

Það ítrekast að persónuupplýsingar eru sérhverjar persónugreindar eða persónugreinanlegar upplýsingar, þ.e. upplýsingar sem rekja má beint eða óbeint til tiltekins einstaklings, látins eða lifandi. Vinnsla slíkra upplýsinga tekur til allrar notkunar og meðferðar á persónuupplýsingum, t.d. söfnunar, skráningar, geymslu, breytingar, leitar, notkunar, miðlunar, dreifingar eða annarra aðferða til að gera upplýsingarnar tiltækilegar, samantengingar eða samkeyrslu, aðgangstakmörkunar, afmáunar eða eyðileggingar.

Aukin réttarvernd einstaklinga hefur í för með sér m.a. skýrari kröfur til samþykkis áður en persónuupplýsingar eru unnar, aukinn rétt einstaklinga til fræðslu um þá vinnslu persónuupplýsinga sem fer fram hjá fyrirtækjum og stofnunum, aðgang einstaklinga að eigin persónuupplýsingum, réttinn til að gleymast ásamt reglum um hreyfanleika gagna. Þá felast í breytingunum nýjar og breyttar skyldur í starfsemi fyrirtækja og stofnana, m.a. að þessir aðilar greini þá áhættu sem vinnsla persónuupplýsinga kann að hafa fyrir einstaklinga og grípi til viðeigandi öryggisráðstafana sökum hennar, tilnefni sérstakan persónuverndarfulltrúa og haldi í vissum tilvikum skrá yfir vinnsluaðgerðir. Því þurfa fyrirtæki að setja sér sérstaka persónuverndarstefnu, yfirfara verkferla og breyta þeim þar sem þörf er á, tryggja viðeigandi fræðslu innan fyrirtækja og útbúa sérstök eyðublöð eða form vegna samþykkis aðila. Einnig þarf að uppfæra öryggisstefnu, áhættumat og öryggisráðstafanir.

Samhliða þessum breytingum fær Persónuvernd auknar valdheimildir, þ.m.t. heimild til að leggja stjórnsýslusektir á aðila sem gerast brotlegir við hinar nýju reglur, eða allt að 4% af árlegri heildarveltu eða 20 milljón evrum fyrir alvarleg brot og 2% af árlegri veltu eða 10 milljón evrum fyrir vægari brot. Sem dæmi um alvarleg brot er að ekki er heimild fyrir vinnslu, vinnsla uppfyllir ekki grunnskilyrði, hinum skráða ekki veittar upplýsingar, flutningur til ríkis utan EES uppfyllir ekki skilyrði eða fyrirmælum Persónuverndar ekki fylgt. Sem dæmi um vægari brot eru brot á reglum um innbyggða friðhelgi, ekki er gerður vinnslusamningur, öryggisrof ekki tilkynnt eða persónuverndarfulltrúi ekki skipaður.

Ljóst er að þessar breytingar munu hafa áhrif á innlend fyrirtæki og því mikilvægt að þau kynni sér þær breytingar og hagi starfsemi sinni í samræmi við þær. Af þessu tilefni munu SVÞ halda sérstakan kynningarfund fyrir aðildarfyrirtæki samtakanna um málið 17. nóvember nk. þar sem fulltrúar frá Persónuvernd munu fjalla um áhrif þessara breytinga hér á landi.

Réttindi og skyldur vegna sölu á netinu

Að undanförnu hefur sala á netinu færst í aukana og hafa verslanir í síauknum mæli tileinkað sér netverslanir í sinni starfsemi sem valmöguleika fyrir neytendur. Að mörgu þarf að hyggja þegar kemur að netverslun enda geta réttindi og skyldur verið mismunandi frá því sem á við um staðbundna verslun.

Má í þessu samhengi benda á að réttindi neytenda kunna að vera ítarlegri varðandi viðskipti í gegnum netverslanir, s.s. varðar upplýsingar um vöru og skilarétt, og einnig þarf að gera grein ítarlega grein fyrir kostnaði. Til viðbótar má nefna að fyrr á þessu ári voru samþykkt ný lög um neytendasamninga sem hafa það að markmiði að samræma reglur aðildarríkja EES-svæðisins um samninga utan fastrar starfsstöðvar seljanda, fjarsölusamninga, sölu- og þjónustusamninga og um hvaða atriði seljanda er skylt að upplýsa neytendur áður en slíkir samningar verða skuldbindandi af hálfu neytenda.

Þær helstu breytingar sem hin nýju lög hafa í för með sér eru ýmsar formlegar kröfur til samninga utan fastrar starfsstöðvar og fjarsölusamninga, svo sem um staðfestingu á samningi og hvernig upplýsingagjöf skuli háttað. Þá er einnig gert ráð fyrir rýmri rétti neytenda til þess að falla frá samningi miðað við tilteknar aðstæður.

Því er ljóst að sala á vörum og þjónustu í fjarsölu og utan fastrar starfsstöðvar, s.s. sala á netinu, felur í sér þær skyldur að tryggja neytendum nægar upplýsingar og ýmis réttindi við slík kaup. Einnig eru auknar kröfur lagðar á seljendur á netinu að upplýsa neytendur um rétt sinn.

SVÞ munu halda sérstakan félagsfund fimmtudaginn 10. nóvember nk. þar sem fulltrúar frá Neytendastofu munu kynna fyrir aðildarfyrirtækjum samtakanna þau réttindi og skyldur sem snúa að netverslun sem og kynna þær breytingar sem framangreind lög um neytendasamninga hafa í för með sér.