Strengjum áramótaheit

Strengjum áramótaheit

Grein er birtist í Morgunblaðinu 7.janúar 2023 frá formanni SVÞ – Samtaka verslunar og þjónustu

Strengjum áramótaheit 2023

Strengjum áramótaheit

Flestum líður best í stöðugu ástandi og bera jólahefðir þess merki. Við endurtökum leikinn ár eftir ár, sama steikin, sömu jólalögin og sama fjölskyldan safnast saman í jólaboðum. Við horfum á sömu kvikmyndirnar og meðtökum sama boðskapinn. Jafnvel á Tene snæddu íslenskir ferðamenn skötu og jólahangikjöt. Svo sprengjum við okkur leið út úr árinu og inn í nýtt ár, byrjum að nýju eftir að hafa rifjað upp liðið ár undir leiðsögn höfunda áramótaskaups og fréttaannála.

Eins og flestir standa atvinnurekendur á tímamótum um áramót. Rekstrarári lýkur og nýtt tekur við. Ársreikningur mun endurspegla athafnir fyrra árs en áætlunum er ætlað að skapa vissan fyrirsjáanleika um gerðir þess næsta. Liðnu ári er ekki unnt að breyta, atburðir þess eru orðnir að reynslu. Nú þarf að huga að því hvernig næsta ár mun þróast.

2022 ár árskorana fyrir fyrirtæki landsins.

Árið 2022 var fyrirtækjum ár áskorana. Snemma árs losnuðu allir sem betur fer undan beinum áhrifum sóttvarnarráðstafana, samkomutakmarkana og jafnvel lokana. Óbeinu áhrifin sitja þó í mörgum tilvikum eftir í formi hás innkaupsverðs vara og jafnvel birgðaskorti. Það bættist í safn áskorana þegar stríðsrekstur Rússa hófst í Úkraínu. Enn hækkaði innkaupsverð og í mörgum tilvikum þurfti að leita á ný mið við öflun vara. Það brotnuðu keðjulásar í virðiskeðju heimshagkerfisins. Allir sitja uppi með þá staðreynd að verðbólgudraugurinn er genginn aftur.

Það er verkefni ríkisstjórnar, Alþingis og sveitarfélaga að stýra þjóðarskútunni í átt að lygnari sjó og verkefni seðlabankans að lægja öldur peningamála. Í ýmsu tilliti tryggðu stjórnvöld að skipið hélt vel vatni þegar heimsfaraldurinn stóð sem hæst. Fyrirtækjum í nauð voru sendar líflínur sem drógu úr neikvæðum áhrifum á launþega. Á heildina litið tókst fyrirtækjum í verslun og þjónustu vel til, almenningi og öðrum fyrirtækjum til heilla. Breyttar áherslur neytenda urðu þess valdandi að hlutur stafrænnar verslunar og þjónustu hefur aukist og samfara hafa skapast tækifæri til hagræðingar og frekari breytinga. Ætla má að reynslan hafi gert fyrirtækin betur í stakk búin til að takast á við breytingar en áður. Við erum komin í var undir Grænuhlíð og þó dregið hafi úr storminum eru veðurhorfur hið minnsta óljósar.

Kjarasamningar á óvissutíma.

Í ljósi óvissu varð gildistími gerðra kjarasamninga frekar stuttur og því munu viðræður um það sem við tekur hefjast á árinu. Á sama tíma eru hagvaxtar- og verðbólguhorfur í Evrópu dökkar og á heimsvísu útlit fyrir að verulega hægi á vexti. Hækkandi orkuverð og hækkandi vextir geta dregið hratt úr erlendri neyslu og fjárfestingu. Ferðamönnum er tekið að fjölga að nýju en ferðaþjónustan er enn að rétta úr kútnum. Við fyrirtækjum í þeim geira blasa þau verkefni að bæta skuldastöðu og efla eigið fé til rekstrar og uppbyggingar. Við fyrirtækjum í verslun og þjónustu blasa fordæmalausar og kostnaðarsamar breytingar í ljósi tækniþróunar, áherslna á sjálfbærni og þörf á að efla þekkingu starfsfólks. Forsendur verðmætasköpunar eru í ýmsu tilliti brothættar.

Vonir um bjarta framtíð munu aðeins raungerast ef allir leggja sitt af mörkum. Sjaldan hefur þörf fyrir ábyrgt mat seðlabankans verið sterkari. Undir þessum kringumstæðum þurfa ríkisstjórnin, Alþingi og sveitarfélög í sameiningu að tryggja skynsamlegar forsendur til skemmri og lengri tíma. Í því samhengi eru jákvæð áhrif á hagkerfið lykilorðin. Fjárfesting þarf að styðja hagræðingu og verðmætasköpun og endurskoðun tekjuöflunar þarf að tryggja eðlilega þátttöku í kostnaði. Til að mynda þarf að huga betur að orkuskiptum í landi hagstæðs orkuverðs og á tímum umbreytinga er endurskoðun forsendna fasteignaskatts, tekjustofns sveitarfélaga, afar brýn. Þá gegna aðilar vinnumarkaðarins vissulega afar mikilvægu hlutverki. Þeir þurfa m.a. að tryggja að til staðar séu forsendur til hagræðingar í rekstri svo atvinnurekendum verði betur fært að mæta hækkandi rekstrarkostnaði án víðtækra áhrifa á verðlag. Í sama skyni þurfa neytendur að sýna því skilning að samhengi er milli kostnaðar sem hlýst af háu þjónustustigi og verðlagningar vöru og þjónustu.

Búum afkomendum okkar stöðugt efnahagslíf.

Ekki eru alltaf jólin en jólatíðin kemur sem betur fer alltaf aftur. Þess á milli sköpum við ró með efnahagsástandi sem gerir okkur fært að takast á við mögulegar áskoranir. Við skulum saman strengja þess heit að búa afkomendum okkar stöðugt efnahagslíf og von um góða framtíð.

Höf. Jón Ólafur Halldórsson, formaður SVÞ – Samtaka verslunar og þjónustu.

Orkukreppan í Evrópu leikur fyrirtæki í verslun grátt.

Orkukreppan í Evrópu leikur fyrirtæki í verslun grátt.

Orkukreppan sem nú gengur yfir í Evrópu, hefur þegar kveikt á aðvörunarbjöllum hjá fyrirtækjum í verslun, bæði í smásölu og heildsölu. Að mati EuroCommerce, Evrópusamtaka verslunarinnar, mun fjöldi fyrirtækja í greininni stefna í alvarlega rekstrarerfiðleika af völdum orkukreppunnar, komi ekki til opinber aðstoð í einhverri mynd. EuroCommece vekur sérstaka athygli á að í húfi sé framtíð þeirra 5 milljóna fyrirtækja sem starfandi eru í smásölu og heildsölu í álfunni. Þessi fyrirtæki hafa um 26 milljónir starfsmanna, en verslunin er sú atvinnugrein sem veitir flestu fólki vinnu í Evrópu. Um 12% vinnuafls í álfunni starfa við verslun.

Í könnun sem EuroCommerce gerði meðal aðildarfyrirtækja sinna kemur fram að orkukostnaður verslunarfyrirtækja hefur í sumum löndum fjórfaldast á stuttum tíma, eða frá því að stríð braust út í Úkraínu í febrúar s.l. Að mati samtakanna er mikilvægt að veita fyrirtækjum í verslun aðstoð á sama hátt og fyrirtækjum í ýmsum öðrum atvinnugreinum, sem þegar hefur verið veitt umtalsverð opinber aðstoð í einstökum aðildarríkjum Evrópusambandsins.

Ákall EuroCommerce til framkvæmdastjórnarinnar og stjórnvalda í einstökum aðildarríkjum, er því að komið verði til móts við fyrirtæki í verslun á þessum sérstöku tímum. Samtökin leggja áherslu á að þar verði um tímabundna aðgerð að ræða, sem gangi til baka þegar orkumarkaðurinn hefur náð jafnvægi á ný. Samtökin daga sérstaklega fram mikilvægi verslunarinnar sem tengiliðarins milli framleiðenda og neytenda, þannig að ef vegið verður að rekstrargrunvelli fyrirtækja í verslun, muni slíkt hafa ófyrirséðar afleiðingar fyrir afkomu heimilanna.

Sú staða staða sem er uppi í orkumálum í Evrópu varpar skýru ljósi á þá öfundsverðu stöðu sem við Íslendingar erum í að þessu leyti.

Nánar má sjá umfjöllun EuroCommerce á meðfylgjandi tengli:https://www.eurocommerce.eu/2022/09/retail-and-wholesale-and-the-energy-crisis-an-urgent-need-for-support/ 

Ríkisstjórn Íslands leggst gegn hröðum orkuskiptum – eða hvað?

Ríkisstjórn Íslands leggst gegn hröðum orkuskiptum – eða hvað?

Vísir [umræðan] birtir í dag grein eftir Jón Ólaf Halldórsson, formann Samtaka verslunar og þjónustu og Egil Jóhannsson, forstjóra Brimborgar undir heitinu: „Ríkisstjórn Íslands leggst gegn hröðum orkuskiptum – eða hvað?“

Þar benda þeir m.a. á að Ísland hefur skrifað undir alþjóðlegar skuldbindingar um 29% samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda árið 2030 miðað við losun ársins 2005. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar er sett fram enn metnaðarfyllra landsmarkmið um 55% samdrátt. Það þýðir að draga þarf úr losun um 1,3 milljónir tonna koltvísýringsígilda (CO2í) á næstu 8 árum. Að auki hefur kolefnishlutleysi árið 2040 verið lögfest.

En aðgerðir stjórnvalda hafa undanfarið ekki verið í neinu samræmi við skuldbindingar og metnaðarfull markmið. Á ríkið getur fallið kostnaður sem nemur allt að 10 milljörðum kr. á ári náist samdráttarskuldbindingar ekki í tæka tíð og í því samhengi er rétt að vekja athygli á því að samkvæmt fjármálafrumvarpinu sem lagt var fram í vikunni áformar ríkið að greiða 800 milljónir kr. í ljósi vanefnda á þessu sviði. Nýkynnt fjárlagafrumvarp varpar ljósi á áform sem munu vinna harkalega gegn því að við stöndum við skuldbindingar. Allt útlit er fyrir að útsöluverð rafbíla muni hækka um þriðjung á næsta ári vegna aðgerða stjórnvalda.

LESA ALLA GREININA HÉR

„Barnvæn bylting“ Bóas Hallgrímsson varamaður í stjórn SSSK skrifar

„Barnvæn bylting“ Bóas Hallgrímsson varamaður í stjórn SSSK skrifar

Bóas Hallgrímsson, varamaður í stjórn SSSK skrifar grein sem birtist á VÍSI.is í dag 6.september 2022 þar sem hann svarar skoðunargrein Haraldars Freys Gíslasonar, formanns Félagsleiksskólakennara um hagsmuni barna séu ekki endilega í hávegum hafðir þegar tekist er á um leikskólamál.

SMELLIÐ HÉR til að lesa alla greinina.

 

Fasteignaskattur hækkar úr öllu hófi | Innherji

Fasteignaskattur hækkar úr öllu hófi | Innherji

Fasteignabóla, sem vafasamt er hvort innistæða sé fyrir, fær vart staðist.

Jón Ólafur Halldórsson, formaður Samtaka verslunar og þjónustu skrifar grein í Innherja í dag þar sem hann bendir m.a. á að það geti ekki talist eðlilegt að fasteignaskattur ráðist óheft af markaðsvirði eigna, ekki síst við það ástand sem nú ríkir á fasteignamarkaði.

Þá bendir Jón Ólafur einnig á að enn á ný beinist atyglin að þeirri lagaumgjörð sem gildir um fasteignaskatt. Fyrir það fyrsta getur það ekki talist eðlilegt að fasteignaskattur ráðist óheft af markaðsvirði eigna, ekki síst við það ástand sem nú ríkir á fasteignamarkaði. Að fasteignabóla, sem vafasamt er hvort innistæða er fyrir, hafi svo víðtæk áhrif á þennan skattstofn fær vart staðist. En það er þó fyrst og fremst skattprósentan sem aðkallandi er að breytist.

SMELLIÐ HÉR TIL AÐ LESA ALLA GREININA

Stafrænt langstökk til framtíðar

Stafrænt langstökk til framtíðar

Andrés Magnússon, framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu skrifar í KJARNANUM 1.janúar 2022

Ára­móta­grein mín í Kjarn­anum fyrir ári síðan bar yfir­skrift­ina „Sta­f­rænt stökk til fram­tíð­ar“. Þar lýsti ég því að þrátt fyrir allt hefði árið 2020 ekki verið það annus horri­bilis fyrir versl­un­ar- og þjón­ustu­fyr­ir­tækin í land­inu sem margir gerðu ráð fyr­ir. Covid tím­inn hafði nefni­lega í för með sér ýmsar jákvæðar hlið­ar­verk­an­ir, ekki síst fyrir þær sakir að æ fleiri hafa nú öðl­ast skiln­ing á miki­vægi staf­rænna umbreyt­inga og þeim gíf­ur­legu tæki­færum sem þær skapa. Fund­ar­höld á net­inu og staf­rænir við­burðir hvers konar sem áður voru nær óhugs­andi eru núna dag­legt brauð, með til­heyr­andi tíma- og orku­sparn­aði fyrir alla þá sem slíka fundi sækja. Svo ekki sé nú minnst á þau jákvæðu áhrif sem staf­ræn fund­ar­höld hafa haft á kolefn­is­spor þeirra sem slíka fundi sækja.

Á því ári sem senn líður höfum við hjá SVÞ áfram haldið á sömu braut og áður, trú þeirri stað­föstu skoðun okkar að öfl­ugt átak við að efla staf­ræna hæfni og staf­ræna þekk­ingu alls staðar í atvinnu­líf­inu sé ein af frum­for­send­unum fyrir því að Ísland haldi stöðu sinni áfram meðal fremstu þjóða heims hvað lífs­kjör varð­ar. Gert var sam­komu­lag milli stjórn­valda ann­ars vegar og Sam­taka versl­unar og þjón­ustu, VR og Háskól­ans í Reykja­vík hins vegar um að setja á lagg­irnar „Sta­f­rænan hæfnikla­sa“ sem hefur það hlut­verk að efla staf­ræna hæfni bæði í atvinnu­líf­inu og á hinum almenna vinnu­mark­aði. Með þessu sam­eina stjórn­völd, atvinnu­rek­endur í verslun og þjón­ustu, laun­þega­hreif­ing og háskóla­sam­fé­lagið krafta sína í þessu efni. Staf­ræni hæfniklas­inn hefur þegar hafið starf­semi sína.

Ísland áfram samkeppnishæft
Það er mikið í húfi að vel tak­ist hér til. Til þess að Ísland verði áfram sam­keppn­is­hæft og íslensk fyr­ir­tæki geti veitt hinum stóru alþjóð­legu fyr­ir­tækjum sam­keppni, verður þekk­ing á staf­ræna svið­inu að taka stökk fram á við. Við erum þegar langt á eftir sam­an­burð­ar­þjóðum okkar í þessum efn­um. Í stjórn­ar­sátt­mála nýrrar rík­is­stjórnar er heill kafli um staf­rænar umbreyt­ingar þar sem m.a. segir að rík­is­stjórnin hafi ein­sett sér að Ísland verði meðal allra fremstu þjóða á sviði staf­rænnar tækni og þjón­ustu og að lögð verði áhersla á að styrkja staf­ræna hæfni fólks og getu þess til að leggja gagrýnið mat á upp­lýs­ing­ar. Óneit­an­lega hefði verið gaman að sjá í stjórn­ar­sátt­mál­anum sterkar kveðið að orði um efla mennta­kerfið til þess að gera því kleift að bæta staf­ræna hæfni á öllum sviðum sam­fé­lags­ins. Það er algert lyk­il­at­riði að mennta­kerfið í heild sinni taki þessi mál föstum tökum og efli færni kenn­ara til að miðla þekk­ingu á þessu sviði til nem­enda. Það verður eitt af stóru verk­efnum nýhaf­ins kjör­tíma­bils að vinna þeim málum fram­gang.

Fordæmalausar breytingar
Allt þetta sýnir þær hröðu breyt­ingar sem við nú upp­líf­um, breyt­ingar sem eru alger­lega for­dæma­laus­ar, svo notað sé það marg­þvælda orð. Það er ákveð­inn vendi­punktur að eiga sé stað í öllu við­skiptaum­hverf­inu. Nýjar og áður óþekktar aðferðir til að ná til við­skipta­vin­ar­ins spretta upp með reglu­legu milli­bili, þar sem hægt er að fylgj­ast með neyslu­hegðun hvers ein­asta ein­stak­lings af ótrú­legri nákvæmni. Aðferðir til að nálg­ast við­skipta­vin­inn verða sífellt marg­brotn­ari. Þær aðstæður sem mynd­uð­ust í heims­far­aldr­inum hafa flýtt þessum breyt­ingum svo um mun­ar.

Staf­rænt lang­stökk til fram­tíðar hlýtur að verða okkar svar.
Þegar litið er til árs­ins 2021 er ljóst að löngu þörf við­horfs­breyt­ing hefur átt sér stað í þeim mál­um. Á sama hátt er ljóst að betur má ef duga skal. Árið 2022 mun kalla á fleiri og stærri áskor­anir í því efni og það sem er undir er hvernig við getum við­haldið og tryggt sam­keppn­is­hæfni íslenskra fyr­ir­tækja í þeirri sífellt harðn­andi alþjóð­legu sam­keppni sem þau eiga við að glíma. Hvorki meira né minna.

SMELLIÐ HÉR TIL AÐ NÁLGAST GREIN Á KJARNANUM